Page images
PDF
EPUB

naretur episcopus : "Hibernia siquidem olim Pelagiana fœdata fuerat hæresi, apostolicaque censura damnata; quæ nisi Romano judicio solvi non poterat." Quæ narratio ejusdem apud me est fidei, cujus illa Matthæi Parisiensis alter: "Doctrinam et scholas Anglorum, a temporibus S. Augustini, per Romanos pontifices fuisse interdictas, propter assiduas hæreses quæ in adventu Anglorum in Britanniam emerserant; dum pagani Christianis permixti, sanctæ conversationis gratiam et Christianam fidem corruperant." Eam fabellam assumentis quibusdam auxit Johannes Rossus Warwicensis, indeque enatum est recentiorum illud commentum; Pelagianismi abigendi prætextu, interdixisse Gregorium I. ne Britanni extra monachorum cœnobia gymnasia autscholas aperirent.

Quascunque vero radices vel in Hibernia vel in Britannia hæresis illa egerit: in ea stirpitus evellenda egregiam apud Britannos operam navasse ipsum Bedam', scripta illius fidem faciunt. Scripsisse vero refert Bostonus Buriensis, Contra Julianum episcopum Eclanensem de Campania librum. Quem et hodie, præfationis loco interpretationi libri Canticorum præfixum, legimus, ac præterea, In defensione gratiæ Dei, libros septem, quos in Gissebornensis cœnobii bibliotheca suo tempore asservatos fuisse Bostonus annotat: ego vero eosdem cum Fulgentii de gratia Dei et libero arbitrio libris responsionum septem fuisse suspicor, quos nunc tantopere desiderant eruditi. In libro qui extat de gratia Christi adversus Julianum, sua perstringit Beda, primo Juliani in Salomonis Cantica commentarium, deinde ejusdem librum De bono constantiæ, ac demum quidem ejusdem, ut ille putavit, vel ipsius potius Pelagii, ut ex Augustino docuit Gregorius Ariminensis, epistolam ad Demetriadem virginem. "Quem videlicet librum," inquit Beda, "nonnulli nostrum studiose legentes, sancti et Catholici doctoris Hie

censura

* Matth. Paris. et ejus exscriptores, Matth. Westmonast. et Roffensis historia author: ad ann. 727.

h Jo. Bal. scriptor. Britan. cent. 13. cap. 5.

Cir. ann. DCCXX.

* Greg. in 2 sent. dist. 26. quæst. 1. artic. 3.

ronymi esse temere arbitrantur: minime pervidentes, quod et suavitas eloquentiæ demulcentis, et hæreseos perversitas seducentis, manifeste probat hoc illius opusculum non esse." Quandoquidem vero adhuc inter opera Hieronymiana habetur, ejusque authoritas a pontificiorum nonnullis in quæstione de libero arbitrio adversus nos urgetur: ne quis deinceps specioso damnati libelli titulo decipiatur, loca inde excerpta visum est hic subjungere, quæ obelo suo venerabilis Beda jugulanda esse censuit.

Bedæ, in Pelagii epistolam de virginitate ad Demetriadem,
Stricturæ.

PELAGIUS.

Quam multos philosophorum et audivimus et legimus, et ipsi vidimus, castos, patientes, modestos, liberales, abstinentes, benignos, honores mundi simul ac delicias respuentes, et amatores justitiæ non minus quam sapientiæ ? Unde, quæso, hominibus alienis a Deo, ista quæ Deo placent? Unde hæc illis bona, nisi de naturæ bono?

BEDA.

Quicunque philosophorum Christum Dei virtutem et Dei sapientiam nescierunt, hi nullam veram virtutem nec ullam veram sapientiam habere potuerunt. In quantum vero vel gustum aliquem sapientiæ cujuslibet, vel virtutis imaginem habebant, totum hoc desuper acceperunt: non solum munere primæ conditionis, verum etiam quotidiana Ejus gratia, qui, creaturam suam nec se deserentem deserens, dona sua, prout ipse judicaverit, hominibus, et magna magnis, et parva largitur parvulis.

PELAGIUS.

Et cum ista quæ dixi, vel omnia in uno, vel singula in singulis haberi videamus, cumque omnium natura una sit; exemplo suo invicem sibi ostendunt, omnia in omnibus esse posse, quæ vel singula inveniuntur in singulis.

BEDA.

Contradicit Scriptura, quæ ait: "Nec enim omnia possunt esse in omnibus, quoniam non est filius hominis immortalis." Ubi manifeste insinuatur, quia cum mortale hoc induerit immortalitatem, tunc demum possunt esse omnia in omnibus bona virtutum: et ne tunc quidem de naturæ bono, sed per gratiam ejus, de quo scriptum est; "Ut sit Deus omnia in omnibus." Sed et quotidiana nostræ fragilitatis documenta probant, non omnia in omnibus esse posse: ubi tam multi inveniuntur, qui summa nitentes instantia, nequaquam ad eas, quas alios vident habere, possunt pervenire virtutes.

PELAGIUS.

Quod si etiam sine Deo homines ostendunt, quales a Deo facti sunt: vide quid Christiani possint, quorum in melius per Christum instaurata natura est, et qui Divinæ quoque gratiæ juvantur auxilio.

BEDA.

Quod homines sine Deo dicit ostendere, quales a Deo facti sunt; adeo longe a veritate abest, ut nec homines Deo proximi valeant ostendere in hac duntaxat vita, quales a Deo protoplasto facti sunt. Quis enim sapientia vel vita major esse poterit eo qui, priusquam carnis debitum solveret, usque in paradisum vel tertii cœli ad adyta raptus, civium supernorum et conversationem contemplatus est et audivit colloquia? qui tamen dicit: "Condelector" enim lege Dei secundum interiorem hominem; video autem aliam legem in membris meis repugnantem legi mentis meæ." Quod parentes generis humani, quamdiu naturæ bonum intemeratum custodiere, constat dicere non potuisse.

Quod Christianorum naturam in melius dicit instauratam esse per Christum, et eos Divinæ gratiæ juvari auxilio:

Eccles. cap. 17. ver. 29.

Rom. cap. 7. ver. 21, 23.

si de his solummodo, quæ in remissione peccatorum per baptisma nobis donata sunt, vult intelligi, hæreticum est; si autem et de quotidiana ejus gratia, qua nos in mente et corpore instaurare et juvare non cessat, catholicum

est.

PELAGIUS.

B. JOB aperiens occultas naturæ divitias, et in medium proferens, ex se quid omnes possemus ostendit.

BEDA.

Quanto melius diceret, quod aperuit ineffabiles Divinæ gratiæ divitias; et in se, quia hæc omnibus quibuscunque vellet dare posset, ostenderet.

PELAGIUS.

Neque vero nos ita defendimus naturæ bonum, ut eam dicamus malum facere non posse, quam utique boni ac mali capacem etiam profitemur: sed ab hac eam tantummodo injuria vindicamus, ne ejus vitio ad malum videamur impelli, qui nec bonum sine voluntate faciamus nec malum; et quibus liberum est unum semper agere, cum semper utrunque possimus.

BEDA.

Quod dicit, nos vitio naturæ ad malum non impelli, qui nec bonum sine voluntate, nec malum faciamus; repugnat apostolo dicenti: "Scio° quia non habitat in me, hoc est in carne mea, bonum. Nam velle adjacet mihi; perficere autem bonum non invenio. Non enim quod volo bonum, hoc facio; sed quod nolo malum, hoc ago."

Quod dicit, liberum nobis esse unum semper agere, cum semper utrumque possimus; contradicit prophetæ, qui Deo supplex loquitur, dicens: "ScioP, Domine, quia non sit hominis via ejus, nec viri est ut ambulet et dirigat gressus

Rom. cap. 7. ver. 18, 19.

r Jer. cap. 10. ver. 23.

suos." Sed et apostolo majorem se facit, qui dixit:" Ego igitur ipse mente servio legi Dei; carne autem, legi peccati."

PELAGIUS.

Unde enim alii judicaturi sunt, alii judicandi, nisi quia in eadem natura dispar voluntas est, et quia, cum omnes idem possimus, diversa faciamus?

BEDA.

Contradicit Catholicæ fidei, quæ etiam parvulos esse judicandos confitetur; eos qui in eadem natura positi, priusquam aliquid boni malive facere aut velle aut saltem nosse poterant, sine baptismo rapti sunt.

PELAGIUS.

Adam de paradiso ejicitur; Enoch de mundo rapitur. In utroque Dominus libertatem arbitrii ostendit. Non enim a justo Deo aut ille puniri meruisset, aut hic eligi; nisi uterque utrunque potuisset. Hoc de Cain et Abel fratribus; hoc etiam de Esau et Jacob geminis intelligendum est ac sciendum, solam voluntatis esse causam, cum in eadem natura merita diversa sunt.

BEDA.

Contradicit apostolo; qui de eisdem loquens ait: "Cum" enim necdum nati fuissent, aut aliquid egissent bonum aut malum; ut secundum electionem propositum Dei maneret, non ex operibus sed ex vocante, dictum est ei: Quia major serviet minori, sicut scriptum est; Jacob dilexi, Esau autem odio habui."

PELAGIUS.

Neque vero alia nobis causa difficultatem bene vivendi facit, quam longa vitiorum consuetudo.

4 Rom. cap. 7. ver. 25.

Id. cap. 9. ver. 11, 12, 13.

« PreviousContinue »